Muharrem Ayı Nedir?
Müslümanlar için önemli bir zaman dilimi olan muharrem, esasen hicri takvimdeki aylardandır. “Muharrem ayı nedir?” sorusunu yanıtlamadan evvel bu kelimenin kökenini incelemek faydalı olabilir. Bu sözcük, Arapçada “haram kılınan, yasaklanan, saygı duyulan” gibi anlamlar taşır. Söz konusu zaman diliminde Müslümanların bazı davranışlardan kaçınmaları Hz. Muhammed tarafından öğütlenmiştir. Muharrem ayının diğer semavi dinlerin yanı sıra İslam öncesi dönemde de önemli bir yere sahip olduğu bilinir. Cahiliye Dönemi Araplarının bu zaman diliminde savaşlara ve çatışmalara son verdiği söylenir.
Muharrem ayı, esasında Müslümanların aileleri ve çevreleri ile bağlarını sağlamlaştırdığı bir dönemdir. Bu süreç, aynı zamanda insanın Allah’a yaklaştığı ve ibadetlerini artırdığı bir periyot olarak da kabul edilir. Bu açıdan İslam kültüründe muharrem ayına özel bir anlam atfedilmiştir. Müslüman toplumlarının sosyal açıdan kaynaştığı önemli zamanlardan biri olan aşure günü de bu ayın içinde yer alır. Bu süreçte oruç ve namaz gibi bazı ibadetler de tavsiye edilmiştir.
Muharrem Ayının Özellikleri Nelerdir?
Muharrem, hicri takvimdeki ilk aydır. İslam kaynaklarında bu süreçte savaşmanın haram olduğu belirtilir. Söz konusu ayda bir saldırı durumu olmadığı sürece harp edilmemesi gerekir. Bu dönemde belirli günlerde oruç tutulur. Ayrıca namaz ve kurban ibadetleri de söz konusudur; ancak İslam’ın çeşitli mezheplerinde muharrem ayı ibadetleri farklı biçimlerde yorumlanır.
Dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslümanlar için önemli bir yere sahip olan muharrem ayının faziletli ve özel bir zaman olduğu bilinir. Söz konusu süreçte çeşitli ibadetlerin ve duaların tatbik edilmesi, ayın faziletinden kaynaklanır. Muharrem’in 10’u olan aşure günü de Müslümanlar için özel bir yere sahiptir. Oruç ibadetinin merkezinde de bu gün bulunur.
Muharrem Ayı Ne Zaman Başlar?
Hicri takvim, ay yılı esasına dayanır. Bu yüzden hicri aylar senenin farklı zamanlarına tekabül eder. Miladi takvimde esas olan Güneş’tir. Günler, haftalar ve aylar bu hususta Güneş’e göre belirlenir. Hicri zaman uygulamasında ise esas olan Ay’ın Dünya ile ilişkisel dönüşleridir. Bununla birlikte, bu iki takvimdeki gün sayısı da farklıdır. Miladi yılın 365 günü bulunurken hicri takvimde bu sayı 354 ya da 355’tir. Dolayısıyla, muharrem ayı her yıl başka bir zamana tekabül eder. Tıpkı Ramazan gibi bu ayın da günleri de yıldan yıla değişir.
Hicri takvim, her yıl Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenir. Muharrem ayının hangi güne denk geldiği ise bu şekilde öğrenilir. Ay’ın konumuna ve Dünya ile döngüsel ilişkisine göre yapılan hesaplamalar sayesinde muharremin miladi yılda tekabül ettiği zamanı öğrenmek mümkündür.
Muharrem Ayı Neden Önemlidir?
Muharrem ayının önemi noktasında birçok husustan bahsetmek mümkündür. Sözü edilebilecek ilk konu, bu ayın hicri senenin başlangıcı olmasıdır. Yılın faziletli ve bereketli geçmesi için bu süreçte birçok ibadet tatbik edilir.
Esasında muharrem ayı Müslümanların bireysel ve sosyal yaşamları için öneme sahiptir. Bu zaman diliminde, inananların sosyal açıdan yakınlaşmasını sağlayan birçok pratik bulunur. Aşure günü, toplumsal yardımlaşmanın ve dayanışmanın artmasını sağlar. İslam’ın önem verdiği akrabalık ve çevre bağları bu süreçte pekiştirilir.
Muharrem ayının özellikleri arasında düşmanlıkların ve çekişmelerin bir kenara bırakılması da vardır. Bu ayda küslükler giderilir ve insan ilişkileri iyileştirilir. Savaşmanın haram olması, toplumsal barışın temin edilmesini sağlar. Bu ay, sosyal dayanışma ruhunu ve bir arada yaşama motivasyonunu güçlendirir.
Muharrem Ayında Yapılması Gereken İbadetler Nelerdir?
Muharrem ayında yapılacak ibadetler, farz olmasa bile yerine getirilmesi tavsiye edilen uygulamalardır. Bunların arasında namaz, oruç ve kurban ibadetleri bulunur. Sıla-ı Rahim de muharrem ayında yapılması gereken işlerin arasındadır. Bu kavram, akraba ziyareti anlamına gelir. Muharrem ayında akrabaları ziyaret etmek, aile ve toplum bağlarını pekiştirir.
İlim öğrenmek de bu zaman diliminde tavsiye edilen işlerin arasındadır. Senenin ilk ayının faziletli geçmesi için Kur’an ve hadis okumaları yapılabilir. Muharrem ayı duası da Müslümanların bu süreçte önem verdiği ibadetlerdendir. Mübarek bir zaman diliminde dua etmenin hayırlı olacağı söylenir. Bu süreçte kişilerin tesbih çekmesi de tavsiye edilir.
Muharrem Ayı Orucu
Muharrem ayı orucu, farklı mezheplerde çeşitli şekillerde tatbik edilir. Ayın 10’u olan aşure günü, oruç uygulamasının merkezindedir. Oruç tutulacak diğer günler ise farklı İslam yorumlarına göre değişiklik gösterir. Hanefi ve Maliki mezheplerinde muharrem ayının 9, 10 ve 11’inci günlerinde oruç tutulur. Şafiiler ise yalnızca 9 .ve 10. günlerde oruç tutar.
Alevi - Bektaşi uygulamalarında bu süre daha uzundur. Bu mezheplerde oruç, muharrem ayının ilk 12 günü tatbik edilir. Alevilikte bu zaman diliminde çeşitli gıda maddelerinden uzak durulması da söz konusudur. Ramazan ayı gibi muharremde de imsak ve iftar saatleri vardır. Bu günlerde oruç tutan kişinin gün doğumundan batımına kadar yiyip içmemesi gerekir.
Namaz
Muharrem ayında vakit namazlarına ek olarak çeşitli zamanlarda da ibadetler yapılır. Bunlar, her ne kadar farz olmasa da faziletli kabul edilir. Hicri seneye hayırlı başlamak için muharrem ayında namaz ibadeti yapılabilir.
Bu ayın belirli zamanlarında tesbih namazı kılınır. Söz konusu ibadet 4 rekâttır. Rekâtlar kısa olmasına karşın namazın tatbik edilme süresi uzundur. Kutsal günler, bir anlamda dini eserlerden istifade etmek ve dünyevi işlerden olabildiğince uzaklaşmak için fırsattır. Muharrem ayı da bu hususta değerlendirilebilir. Bu süreçte namaz kılmanın hayırlara vesile olacağı söylenir.
Zikir ve Dua
Hicri yılın başlangıcı, Allah’ı yâd etmek için insana bir fırsat sunar. Bu zamanlarda dua etmenin ve zikir çekmenin hayırlı olacağı söylenir. Muharrem ayında yılın diğer dönemlerinden farklı olarak tatbik edilebilecek dualar vardır. İhlas suresinin okunması, muharrem ayında en çok tatbik edilen ibadetlerin arasında yer alır. Namaz esnasında ya da günlük yaşamda zikir de çekilebilir. Muharrem ayında kişilerin çeşitli zamanlarda salavat getirmesi tavsiye edilir.
Muharrem Ayında Gerçekleşen Mucizeler Nelerdir?
Muharrem, İslam tarihi boyunca önemli bir zaman dilimi olmuştur. Kur’an ve hadislerde bu zaman diliminde gerçekleşen birçok mucizeden söz edilir. Özellikle aşure günün birçok hayra vesile olduğu bilinir. Aşure günü, Nuh Tufanı meselesiyle bilinir. İslam kaynaklarına göre Hz. Nuh, gemisini Cûdi Dağı’na bu günde demirlemiştir.
Allah’ın Hz.Musa’ya bahşettiği mucizenin sonucunda Kızıldeniz’in yarılması da muharrem ayında gerçekleşmiştir. Bu olayın neticesinde Firavun’un ordusu sulara gömülmüştür. Hz. Yunus’un balığın karnından kurtulduğu zaman da muharrem ayının içindedir.
Muharrem, İslam kaynaklarına göre tövbelerin kabul edildiği bir zamandır. Hz. Davud ve Hz. Adem’in tövbeleri bu ayda kabul edilmiştir. Peygamberlerin çektiği azapların da muharrem ayında sona erdiği söylenir. Hz. Yusuf, kardeşleri tarafından atıldığı kuyudan bu zamanda çıkarılmıştır. Hz. Yakub’un oğlunun hasretinden dolayı kapanan gözleri ise aşure gününde görmeye başlamıştır. Hz. Eyyüb’ün hastalıkları da muharrem ayında sona erer.
Mübarek muharrem ayında ibadet etmek için ihtiyaç duyabileceğiniz tüm ürünleri Minber’de bulabilirsiniz. Sitemizde yer alan çeşitli kategorilere göz atarak tesbih, seccade ve dinî giyim ürünlerini kolay ve güvenli bir şekilde satın alabilirsiniz.