KARA DAVUD
DEL ve Acirc;İL-İ HAYRAT ŞERHİ
Faslı Şeyh Abdullah Muhammed bin Süleymânil Cezûlî Efendi tarafından yazılan ve bir dua kitabı olan DEL ve Acirc;İL-î HAYR ve Acirc;T’ı uzun uzun inceleyen ve onu şerheden Kara Davûd Efendi, Osmanlı fütuhat devrinin fazıl kişilerinden biri idi. Kendisi İzmit’te doğduğu için İzmiti adını da almıştı. Mevlânâ Lûtfî ve Müeyyedzâde gibi, devrinin fazıl ve âlim kimselerinden bilgi dağarcığını doldurmuştu.
Kitabın aslı olan Delâilü’l Hayrât ve Şevârikı’l Envâr’ı yazan ise Süleymâni’l Cezûlî oğullarından Fas’ta Cezûl’da doğan Şeyh Ebû Abdullah Muhammed idi.
Şeyh Ebû Abdullah Muhammed, İmâm Haşan (R. anh) Hazretlerinin pâk soyundandı. Hicret-i Nebî’nin 870 inci yılı rebiülevvelinin on altıncı günü zehirlenerek ölmüştü. Fâni dünyadan beka diyarına göç ettiği zaman 12.000 kadar müridi vardı.
Osmanlı devrinde, İslâm âleminin neresinde olursa olsun, büyük kitaplar yazıldığı zaman mesafeler, yollar, kıt’alar nekadar uzak olursa olsun, yakınlaşır, bu kitaplar hemen elden ele dolaşır, bütün Osmanlı İmparatorluğuna yayılır, İstanbul’a kadar gelir, İstanbul’u, Rumeli’yi aşar, elle yazılır, okunurdu.
Abdullah el Fasî’nin de Delâilü’l Hayrât ve Şevârikı’l Envâr dua kitabı hemen Kanunî Sultan Süleymân’ın geniş topraklarına yayılmış, Hicrî Onuncu yüzyıl, Milâdî on altıncı yüzyıl ortasında bütün Türkiye' yi tutmuş, bu yazılı nüshalar rahleleri süslemiş, bazı dualar da hamâillere geçmişti. Bu İlerleme Devri’nde bilgi de çok ileri bir safhadaydı, bilginler de o derecede çoktu. İbni Kemâl gibi âlimler Şeyhü’l İslâmlık’ta bulunuyor, Bâki gibi şairler edebiyat sultanlığında hüküm sürüyor. Sinan gibi ebedî anıtlar yapıcıları yetiştiriyor, Kara Davûd Efendinin Delâil-i Hayrât Şerhi de mü’minler arasında dilden dile dolaşıyordu.
Kara Davûd Efendi, bu cana yakın Kara sıfatı ile halk arasmda çok sevilmişti. (Hicrî 948 Milâdî 1541) tarihinde Bursa’da gözlerini kapadı.
Meskenin pür nûr ede (Hicrî 948)
Mısrası onun ölümüne tarih düşürülmüştür. Bursa’da Yıldırım, semti civarında yaptırdığı mescidin haziresine gömüldü. ŞERH-İ DEL ve Acirc;İL-Î HAYR ve Acirc;T’ından başka KASİDE-İ NÛNİYE ŞERHİ de vardır. Birinci ünlü kitabının eski harflerle ve taş baskısı ile çeşitli baskıları yapılmıştır.
Kara Davûd Efendi, Türkiye Türklerine Viyana sınırlarına kadar tanıttığı Delâil-i Hayrât’ın ulu müellifi Şeyh Abdullah Muhammed Cezûlî hakkında kitabının ön sözünde tatlı efsanelerle karışık geniş bilgiler vermektedir. Şimdi sözü Kara Davûd Efendiye bırakıyor, eserini daha asırlar boyu okunmak üzere tertemiz bir Türkçeye aktararak din kardeşlerimize sunuyoruz.
İÇİNDEKİLER
Şerh-i Delân-i Hayrat yazarı merhum Kara Davûd Efendi 7
Kara Davûd Efendinin Önsözü 9
Ebû Abdullah Muhammed Cezûlî Hazretleri kimdir? 10
Bir kuyu başı hikâyesi 10
Şeyh Abdullah eî-Fasî’nin karısının hikâyesi 11
İslâm Ansiklopedisinde Seyyid Muhammed bin Süleyman Cezûlî Hazretleri 14
Besmele-i şerif bahsi 17
Besmele-i şerifin hassaları 17
Besmele-i şerife cinlerin gözüne perde indirir 19
Besmele-i şeriften Muhammed (S.A.V.) in ümmetine ikramı 19
Kara DavudDelâil-i Hayrat 21
Arş’m gövdesi üzerine yazılan bazı haberler 55
Hazret-i Muhammed (S.A.V.) in mübarek isimleri 77
1 - Muhammedün (S.A.V.) 79
2 - Ahmedün (S.A.V.) 83
3 - Hâmidün (S.A.V.) 85
4 - Mahmûdün (S.A.V.) 85
5 - Ahyedü (S.A.V.) 86
6 - Vahidün (S.A.V.) 86
7 - Mâhin (S.A.V.) 87
8 - Hâşirün (S.A.V.) 87
9 - Akıbün (S.A.V.) 88
10 - Tâ Hâ (S.A.V.) 88
11 - Yâsîn (S.A.V.) 90
12 - Tâhirün (S.A.V.) 90
13 - Mutahharün (S.A.V.) 92
14 - Tayyibün (S.A.V.) 93
15 - Seyyidün (S.A.V.) 94
16 - Resûlün (S.A.V.) 98
17 - Nebiyyün (S.A.V.) 98
18 - Resûlür Rahmeti (S.A.V.) 99
19 - Kayyimün (S.A.V.) 100
20 - Câmi’ün (S.A.V.) 101
21 - Muktefin (S.A.V.) 101
22 - Mukaffl (S A.V.) 102
23 - Aesûlül Melâhim (S.A.V.) 103
24 - Resulür Rahati (S.A.V.) 104
25 - Kâmilün (S.A.V.) 104
26 - îklilün (S.A.V.) 105
27 - Müddessirün (S.A.V.) 105
28 - Müzzemmilün (S.A.V.) 106
29 - Abdullah! (S.A.V.) 107
30 - Habibullahi (S.A.V.) 109
31 - Safiyullah (S.A.V.) 109
32 - Neciyyullahi (S.A.V.) 111
33 - Kelimullahi (S.A.V.) 111
34 - Hâtemül Enbiyâi (S.A.V.) 111
35 - Hâtemür Rüsûli (S.A.V.) 111
36 - Muhyin (S.A.V.) 113
37 - Müncin veya Müneccin (S.A.V.) 115
38 - Müzekkirün (S.A.V.) 116
39 - Nâsirün (S.A.V.) 116
40 - Mansûrün (S.A.V.) 118
41 - Nebiyvür Rahmeti (S.A.V.) 119
42 - Nebiyyüt Tevbeti (S.A.V.) 120
43 - Harisün aleyküm (S.A.V.) 121
44 - Mâlûmün (S.A.V.) 122
45 - Şehirlin (S.A.V.) 122
46 - Şâhidün (S.A.V.) 123
47 - Şehîdün (S.A.V.) 124
48 - Meşhûdün (S.A.V.) 124
49 - Beşîrün (S.A.V.) 125
50 - Mübeşşirün (S.A.V.) 125
51 - Nezirün (S.A.V.) 126
52 - Münzirün (S.A.V.) 126
53 - Nûrün (S.A.V.) 126
Hazret-i Muhammed (S.A.V.) in ruhanî doğuşu 127
Esmâ-yi Hüsnâ (Allahü Teâlânın yüce isimleri) 132
Hazret-i Muhammed (S.A.V.) in cismânî doğumları 136
Hazret-i ve Acirc;dem (A.S.) m yaradılışı 137
Hazret-i Muhammed (S.A.V.) in doğuşu 167
54 - Siracün (S.A.V.) 184
55 - Misbâhün (S.A.V.) 185
56 - Hüden (S.A.V.) 185
57 - Mühdin (S.A.V.) 185
58 - Münirün (S.A.V.) 186
59 - Dâin (S.A.V.) 186
60 - Med’uvün (SA.V.) 187
61 - Mücîbün (S.A.V.) 188
62 - Mücâbün (S.A.V.) 189
63 - Hafiyyün (S.A.V.) 189
64 - Afüvvün (S.A.V.) 190
65 - Veliyyün (S.A.V.) 191
66 - Hakkun (S.A.V.) 192
67 - Kaviyyün (SA.V.) 192
68 - Emînün (SA.V.) 193
69 - Me’mûnün (S.A.V.) 194
70 - Kerîmün (S.A.V.) 194
71 - Mükerremün (S.A.V.) 195
72 - Mekînün (S.A.V.) 195
73 - Metînün (S.A.V.) 197
74 - Mübînün (S.A.V.) 197
75 - Müemmilün (S.A.V.) 198
76 - Vesûlün (S.A.V.) 199
77 - Zûkuvvetin (S.A.V.) 199
78 - Zûhürmetin (S.A.V.) 199
79 - Zûmekânetin (S.A.V.) 199
80 - Zûizzetin (S.A.V.) 200
81 - Zûfadlin (SA.V.) 200
82 - Mutâin (S.A.V.) 200
83 - Mutîün (SA.V.) 201
84 - Kademü Sıdkın (S.A.V.) 201
85 - Rahmeten (SA.V.) 202
86 - Büşrâ (S.A.V.) 203
87 - Gavsün (SA.V.) 204
88 - Gaysün (S.A.V.) 204
89 - Giyâsün (S.A.V.) 204
90 - Ni’metullahi (S.A.V.) 205
91 - Hediyetullah (S.A.V.) 206
92 - Urvetün Vüska (S.A.V.) 206
93 - Sırâtullahi (S.A.V.) 207
94 - Sırâtı Müstakim (S.A.V.) 207
95 - Zikrullahi (S.A.V.) 207
96 - Seyfullah (S.A.V.) 209
97 - Hizbullahi (S.A.V.) 209
98 - Ennecmüs Sâkıbü (S.A.V.) 210
99 - Mustafa (S.A.V.) 211
100 - Mücteben (SA.V.) 211
101 - Jünteka (S.A.V.) 212
102 - Ümmiyyün (S.A.V.) 212
103 - Muhtârün (S.A.V.) 214
104 - Ecîrün (S.A.V.) 215
105 - Cebbârün (S.A.V.) 215
106 - Ebûikasımi (S.A.V.) 216
107 - Ebûttâhir (S.A.V.) 216
108 - Ebûttâyyib (S.A.V.) 217
109 - Ebû İbrahime (S.A.V.) 217
110 - Müşeffa’ün (SA.V.) 217
111 - Şefî’ün (S.A.V.) 218
112 - Sâlihün (S A.V.) 218
113 - Muslihün (S.A.V.) 219
114 - Müheymin (S.A.V.) 219
115 - Sâdıkun (S.A.V.) 220
116 - Musaddekun (S.A.V.) 220
117 - Sıdkun (SA.V.) 221
118 - Seyyidül Mürselîne (S.A.V.) 221
119 - İmamül Müttakıyne (S.A.V.) 222
120 - Kaaidil Gurril Muhacceline (S.A.V.) 223
121 - Halilür Rahmani (S.A.V.) 225
122 - Berrün (S.A.V.) 226
123 - Meberrün (S.A.V.) 226
124 - Vecîhün (S.A.V.) 227
125 - Nasîhün (S.A.V.) 227
126 - Nâsihün (S.A.V.) 227
127 - Vekîlün (S.A.V.) 228
128 - Mütevekkillin (S.A.V.) 228
129 - Kefîlün (S.A.V.) 228
130 - Şefîkun (S.A.V.) 229
131 - Mukıymüs sünneti (S.A.V.) 229
132 - Mukaddesün (S.A.V.) 230'
133 - Ruhil Kudüsi (S.A.V.) 230
134 - Rûhil Hakkı (SA.V.) 231
135 - RûKU Kıstı (S.A.V.) 231
136 - Kâfin (S.A.V.) 231
137 - Müktefin (S.A.V.) 232
138 - Bâligün (S.A.V.) 232
139 - Mubelligün (S.A.V.) 232
140 - Şâfin (S.A.V.) 233
141 - Vâsılün (S.A.V.) 233
142 - Mevsûlin (S.A.V.) 234
143 - Sâbıkun (S.A.V.) 234
144 - Sâikun (S.A.V.) 235
145 -Hâdin (S.A.V.) 235
146 - Mühdin (S.A.V.) 235
147 - Mukaddemûn (S.A.V.) 236
148 - Azîzün (S.A.V.) 236
149 - Fâdılün (S.A.V.) 237
150 - Mufaddalün (S.A.V.) 237
151 - Fâtihün(S.A.V.) 238
152 - Miftâhün (S.A.V.) 238
153 - Miftâhür Rahmeti (S.A.V.) 238
154 - Miftâhül Cenneti (S.A.V.) 239
155 - AlemüMmâni (S.A.V.) 245
156 - Alemül Yakıyni (S.A.V.) 245
157 - Delilül Hayrâti (S.A.V.) 246
158 - Musahhihül Hasenâti (S.A.V.) 246
159 - Mukıylül Aserâti (S.A.V.) 246
160 - SafûhünAnizzellâti (S.A.V.) 247
161 - Sâhibuş Şefaati (S.A.V.) 247
162 - Sâhibül Makam (S.A.V.) 252
163 - Sâhibül Kademü (S.A.V.) 253
164 - Mahsûsun Bikizzi (S.A.V.) 253
165 - Mahsûsun Bilmecdi (S.A.V.) 254
166- Mahsûsun Bişşerefi (S.A.V.) 254
167 - Sâhibül Vesile (S.A.V.) 254
168 - Sâhibüs Seyfi (S.A.V.) 255
169 - Sâhibül Fazileti (S.A.V.) 257
170 - Sâhibül İzari (S.A.V.) 257
171 - Sâhibül Hücceti (S.A.V.) 258
172 - Sâhibüs Sultani (S.A.V.) 258
173 - Sâhibür Ridâi (S.A.V.) 259
174 - Sâhibüd Derecetir Refîati (S.A.V.) 259
175 - Sâhibüt Tâc (S.A.V.) 259
176 - Sâhibül Miğferi (S.A.V.) 260
177 - Sâhibül Livâ (S.A.V.) 260
178 - Sâhibül Mi’rac (S.A.V.) 261
Birinci göğe varış 285
ve Acirc;dem Aleyhisselâm 287
Horoz suretindeki melek 289
İkinci kat gök 292
Üçüncü gök katı 296
Dördüncü gökte 305
Beşinci gökte 308
Altıncı gökte 310
Yedinci gökte 318
Sidretil Münteha317
Dört Cennet ırmağı 320
Arş-ı ve Acirc;zam 327
Hazret-i Muhammed (S.A.V.) Hazretlerinin Cemalullah ni’meti ile ikram olunması 329
Hazret-i Muahmmed (S.A.V.) Hazretleri Allah'ın cemâlini görüyor 330
Mi’racdan dönüş ve cennetleri görüş 345
Tûba ağacı ve Kevser suyu 351
Kevser ırmağı 352
179 - Sâhibül Kadîbi (S.A.V.) 358
180 - Sâhibül Burak (S.A.V.) 358
181 - Sâhibül Hât