Delilleriyle Hanefi Fıkhı-1446 (001258)

Hamd, yalnızca Allah’a mahsustur. Salât ve selâm kendisinden sonra hiçbir peygamberin gönderilmeyeceği elçiye olsun!Delilleriyle Hanefi Fıkhı Kitabı Başlangıcıdır.

Allah Teâlâ şu âyet-i kerîmede dini konularda fıkıh sahibi olmaya teşvik et-miştir: "Onların her kesiminde bir grup dinde (dinî ilimlerde) geniş bilgi elde etmek ue kauimleri (savaştan) döndüklerinde onları ikaz etmek için geride kal-malıdır. Umulur ki sakınırlar. ’ⁿ Hz. Peygamber sallallâhu aleyr.. ve sellem de şu hadisi ile dinî konularda fıkıh sahibi olmayı özendirmiştir: "Allah Teâlâ kimin hakkında hapır dilerse onu dinî konularda fakih kılar."

Alimler şöyle demiştir: "Her müslümana akidesini, ibadetlerini ve muame-lelerini tashih edecek bilgileri öğrenmesi farzdır." Bunları tashih etmenin yolu ise fıkıhtan geçer. Hz. Peygamber’in sallallâhu aleyhi ve sellem ashabı, bilmedikleri ko-nuları birbirlerine sorarlardı. Nitekim Allah Teâlâ bu konuda şöyle buyurmuştur: "Eğer bilmiyorsanız bilenlerden sorunuz."²

Rivayete göre bir anneanne Hz. Ebu Bekir’e geııp mirastan pay almak istemiş. Hz. Ebu Bekir ise "Allah’ın kitabında senin hakkında bir hüküm bulamıyorum, Hz. Peygamber’den sallallâhu aleyhi ve sellem de bu konuda bir hüküm işitmedim, bu konuyu ashâbıma soruncaya veya bu konuda ictihad edinceye kadar geri dön!" şeklinde karşılık vermiş, sonra öğlen namazını kıldırıp ardından cemaate "Anneannenin mirastaki durumu hakkında Hz. Peygamber’den sallallâhu aleyhi ve sellem herhangi bir şey duyan var mı?" diye sormuş. Bunun üzerine Muğîre b. Şu’be radıyallâhu anha ayağa kalkıp "Şahitlik ederim ki, Hz. Peygamber’in salleüâhu aleyhi ve sellem anneannenin mirastan 1/6 pay alacağına hükmettiğine tanık ol-dum." [Bir başka rivayette bu son cümle şu şekilde geçmektedir: "Hz. Peygam-ber sallallâhu aleyhi ve sellem anneanneye 1/6 pay verdi."] Bunun üzerine Hz. Ebu Bekir "Seninle birlikte başka şahit var mı?" diye sordu. O an Muhrmmed b. Mesleme "Ben de Muğîre’nin tanık olduğu gibi Hz. Peygamber’in sallallâhu aleyhi ve sellem bu şekilde hüküm verdiğine şahit oldum" dedi. Bunun üzerine Hz. Ebu Bekir anneannenin mirastan 1/6 pay almasına hükmetti.Bu şekilde ashâb-ı kirâm hem Hz. Peygamber’den sallallâhu aleyhi ve sellem hem de birbirlerinden öğreniyorlardı.

Fıkhın ilk kaynağı Kur’ân-ı Kerîm’dir. Şu ayetler buna delildir: "Şüphesiz ki bu Kur’an en doğru yo/a iletir"³; "Rabbinizden size indirilene (Kur’an’a) uyun."⁴

Fıkhın ikinci kaynağı sünnettir. Bunun delili şu ayettir: "Peygamber size ne verdiyse onu alın, size ne yasakladıksa ondan da sakının"⁵

Fıkhın üçüncü kaynağı icmâ’dır. Şu hadis bunun delilidir: "Ümmetim her-hangi bir dalâlet üzerine birleşmez!"

Fıkhın dördüncü kaynağı ise kıyastır. Bunun delili ise şu âyet-i kerîmedir: "Ey akıl sahipleri! İbret alın."⁶ İbret almak, bir şeyi benzerine göre değerlendir-mekle olur.

Hz. Peygamber sallallâhu aleyhi ve sellem Hz. Muâz’ı Yemen’e gönderdiği zaman ona "Ne ile hükmedeceksin?" diye sormuştu. O da şu şekilde cevap vermişti: "Allah’ın kitabı ile hükmedeceğim. Eğer onda bir hüküm bulamazsam, Allah’ın Elçisi’nin sallallâhu aleyhi ve sellem sünneti ile hükmedeceğim. Şayet onda da bir hüküm bulamazsam kendi görüşüme göre ictihad edeceğim." Hz. Muâz burada icmâ’dan söz etmemiştir. Çünkü Hz. Peygamber’in sallallâhu aleyhi ve sellem haya-tında icmâ söz konusu değildi. İşte dindeki fıkhın delilleri bundan ibarettir.

Günümüzde müsülümanlar, şer’î delilleri ile birlikte girift olmayan ve konu-ların genişçe ele alındığı bir fıkıh kitabına ne kadar da muhtaçlar!.. İşte bu ihtiyacı karşılayacak çalışmayı, değerli hoca Esad Muhammed b. Saîd es-Sâğırcî yapmış ve "Hidâye" ve "İhtiyar" müelliflerinin yaptığı gibi İmam Ebu Hanife’nin fıkhı ^ konusunda delilleri ile birlikte geniş bir kitap telif etmiştir. Bu kitabın ibâdât ve muamelât kısır ı'arını inceledim ve son derece güzel olduğunu fark ettim. Müellif gerçekten bu kitaba emek vermiştir. Allah Teâlâ onu mükafatlandırsın, bizim de bu eserden istifade etmemizi nasip etsin.Bu esere Fıkıh Ve İlmihal Kitapları Kategorinden Ulaşabilirsiniz.